De bijzondere leerstoel ‘Vrijzinnige religiositeit en humanisme’ wordt bekleed door Laurens ten Kate. Hij stelt zich aan u voor.
Ik ben filosoof, religiewetenschapper en theoloog. Ik studeerde en werkte aan diverse universiteiten binnen en buiten Nederland, was filosofieredacteur bij Uitgeverij Boom, en kreeg in 2002 een baan als docent en onderzoeker aan de Universiteit voor Humanistiek in Utrecht (UvH).
De UvH laat zich inspireren door het vrijzinnig-humanistisch gedachtegoed en voert daarmee een kritische dialoog op wetenschappelijk en maatschappelijk niveau. Ze is een kleine zelfstandige universiteit in het oude hart van Utrecht, met rond de 650 vooral jonge, bevlogen studenten. De UvH verbindt vanuit een multidisciplinaire benadering de sociale wetenschappen (sociologie en psychologie) met de geesteswetenschappen (filosofie, geschiedenis, ethiek, religiestudies, letteren).
Ze verricht veelzijdig kritisch onderzoek naar de betekenis en de toekomst van humanisme in onze tijd, en geeft daar ook onderwijs over op het academische niveau, aan bachelor- en masterstudenten. Zelf geef ik helemaal aan het begin van de studie twee grote modules over de relatie tussen humanisme, jodendom, christendom en islam; daarnaast in de master colleges over globaliseringstheorie, en close-reading-groepen rond Charles Taylor’s boek Een seculiere tijd.
Op 11 mei 2016 hield ik mijn inaugurele rede: De vreemde vrijheid. Nieuwe betekenissen van vrijzinnigheid en humanisme in de 21ste eeuw. Daarin presenteerde ik het programma voor het werk van de leerstoel: zoeken naar nieuwe betekenissen van vrijzinnigheid en humanisme tegen de achtergrond van een globaliserende samenleving.
Die samenleving wordt steeds ingewikkelder, want het zoeken naar zin en een pluralisme van identiteiten komen steeds centraler te staan. Ik bepleit een brede visie op vrijzinnigheid, en spreek over de vrijzinnige conditie van onze cultuur. Iedereen die vrij is om zelf zin te geven aan het bestaan, telkens opnieuw, telkens anders, deelt in deze vrijzinnige conditie.